چگونگی استفاده از شیر تنظیم فشار در سیستم استندپایپ

سیستم استندپایپ (stand pipe) یک سیستم اطفای حریق نیمه اتوماتیک و دستی است که به منظور اطفای حریق در ساختمان‌های بلندمرتبه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سیستم شکل پیشرفته‌تری از شیر هایدرانت یا ایستاده خیابانی است؛ از این‌رو به این سیستم لوله ایستاده یا استندپایپ می‌گویند.

سیستم استندپایپ چیست؟}

سیستم استندپایپ (stand pipe) یک سیستم اطفای حریق نیمه اتوماتیک و دستی است که به منظور اطفای حریق در ساختمان‌های بلندمرتبه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سیستم شکل پیشرفته‌تری از شیر هایدرانت یا ایستاده خیابانی است؛ از این‌رو به این سیستم لوله ایستاده یا استندپایپ می‌گویند. همان‌طور که از هایدرانت برای تأمین آب شیلنگ‌های آتش‌نشانی استفاده می‌شود از این سیستم نیز برای تأمین آب سیستم هوزرک و فایرباکس ساختمان استفاده می‌شود با این تفاوت که شیر هیدرانت از آب شهری تغذیه می‌کند ولی استندپایپ در زمان آتش‌سوزی از پمپ آتش‌نشانی تغذیه می‌کند. این آب‌رسانی توسط رایزر خشک ساختمان در ورودی‌های پیش‌بینی‌شده در هر طبقه صورت می‌گیرد.



همان‌طور که گفتیم در رایزر خشک (برخلاف رایزر ترکیبی یا تر) هیچ جریان آبی در پشت خط وجود ندارد و آب سیستم در زمان وقوع حریق با پمپاژ آب از پمپ یا ماشین آتش‌نشانی تأمین می‌شود. شیر کنترلی که معمولاً وظیفه قطع و وصل این جریان را در هر طبقه (هوزرک یا جعبه آتش‌نشانی) بر عهده دارد، شیرفلکه آتش‌نشانی است اما استفاده از این شیر در ساختمان‌های بلندمرتبه خالی از اشکال نیست.

نقش شیرفلکه تنظیم فشار در سیستم استندپایپ:
فرض کنید که در یک ساختمان بلندمرتبه آتش‌سوزی رخ داده و آتش‌نشان بایستی این خطر را رفع کند. آتش‌نشانان در طبقات مختلف ساختمان مشغول مبارزه با حریق هستند، آتش در طبقات پایین‌تر مهار می‌شود اما در طبقات بالاتر وضعیت تغییری نمی‌کند، چرا؟ چون‌که مسلماً فشار آب در طبقه اول ساختمان با طبقه 10 یکسان نیست و تفاوت چشمگیری دارد، افت فشار در طبقات بالاتر یک امر حتمی است. حالا سؤال اینجاست که چطور می‌توان از این افت فشار جلوگیری کرد تا آب به شکل متناسبی در تمام طبقات توزیع شود و عملیات آتش‌نشانی به شکل موفقیت‌آمیزی پایان یابد؟

بدون شک با تنظیم فشار آب در طبقات پایین‌تر می‌توان از این افت فشار جلوگیری کرد و دبی خروجی آب را در طبقات بالاتر افزایش داد. اینجاست که ضرورت استفاده از شیرفلکه تنظیم فشار به‌ جای شیرفلکه معمولی آتش‌نشانی مشخص می‌شود.

شیرفلکه‌ ابزاری برای قطع و وصل جریان آب است؛ اما شیرفلکه تنظیم فشار علاوه بر قطع و وصل جریان، فشار آب را هم کنترل می‌کند تا تجهیزات آتش‌نشانی عملکرد مؤثرتری داشته باشند.
از طرف دیگر اگر فشار آب بیش‌ازحد باشد و با فشار کاری تجهیزات تناسب نداشته باشد احتمال خرابی اتصالات و ترکیدگی لوله‌های آتش‌نشانی وجود دارد؛ بنابراین استفاده از شیرفلکه تنظیم فشار برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی اهمیت خیلی زیادی پیدا می‌کند.






آشنایی با شیرفلکه تنظیم فشار و نحوه عملکرد آن:
همان‌طور که گفتیم شیرفلکه تنظیم فشار یک شیر کنترل آتش‌نشانی است که علاوه بر قطع و وصل جریان، وظیفه تنظیم فشار آب سیستم را هم بر عهده دارد. شیرفلکه تنظیم فشار این قابلیت را دارد که در قسمت‌های مختلف سیستم اطفای حریق نصب شود. می‌توان از این شیر به صورت مستقل روی هوزرک استفاده کرد؛ یا اینکه آن را داخل جعبه آتش‌نشانی حاوی فایرباکس و هوزرک نصب کرد و یا حتی آن را به عنوان شیر سیامی (در رایزر خشک) به کار برد. در تمام این موارد، بسته به نحوه طراحی و موقعیت قرارگیری تجهیزات، می‌توان از شیرهای تنظیم فشار با زاویه خروجی 90 درجه و 135 درجه استفاده کرد. شیر تنظیم فشار 135 درجه عموماً در جعبه‌های آتش‌نشانی که رایزر افقی دارند مورد استفاده قرار می‌گیرد و نسبت به شیر 90 درجه از عمومیت بیشتری برخوردار است. شیر تنظیم فشار عمودی یا 90 درجه نیز معمولاً یا به صورت مستقل (شیر سیامی و هوزرک) روی رایزر عمودی نصب می‌شود و یا در جعبه‌هایی که رایزر عمودی دارند به کار گرفته می‌شود؛ این به‌کارگیری شیر 90 درجه در رایزر عمودی از خم‌شدگی و آسیب‌دیدگی شیلنگ آتش‌نشانی جلوگیری می‌کند.





مکانیسم عملکردی شیر تنظیم فشار یک مکانیسم فوق‌العاده ساده بوده و بر محور 4 سطح اصلی می‌چرخد. در واقع کاربر با تنظیم شیر در یکی از این چهار سطح، مشخص می‌کند چه دبی آبی از شیرفلکه خارج شود.

نحوه تنظیم فشار شیر به این شکل است که ابتدا پین تنظیم فشار را با آچار آلن شل می‌کنیم، سپس غلاف اندیکاتور را به‌صورت دستی می‌چرخانیم تا روی فشار خروجی دلخواه قرار بگیرد. بعد از مشخص کردن سطح خروجی، مجدداً پین تنظیم فشار را با آچار سفت می‌کنیم. در این مرحله فلکه شیر را می‌چرخانیم تا غلاف نیز بالا برود و به سطح تعیین‌شده برسد. به این شکل می‌توانیم سطح آب خروجی را تنظیم و ثابت نگه‌داریم. حالا اگر در شرایطی قرار بگیریم که نیاز به بالاترین سطح خروجی آب داشته باشیم فقط کافی است که ضامن شیر را از جای خود خارج کنیم و فلکه شیر را تا آخر باز کنیم تا بتوانیم از حداکثر فشار ممکن بهره ببریم.

در آخر یک ویدئوی آموزشی کوتاه درباره نحوه کار با شیرفلکه تنظیم فشار برای شما آماده کرده‌ایم تا به صورت خیلی ملموس‌تر با این شیرفلکه آشنا شوید. امیدوارم از این مقاله لذت برده باشید و آن را به اشتراک بگذارید.